А вы ведалі, што беларус быў канкурэнтам боса сусветнай лёгкай атлетыкі на дарожцы? Амаль адабраў у таго срэбра на Гульнях-1980
Але свой медаль атрымаў.
Беларускія лёгкаатлеты не паехалі на Алімпіяду-2024. Калі Міжнародны алімпійскі камітэт быў не супраць допуску тых спартсменаў, якія прайшлі праверку на нейтральнасць, то галоўная лёгкаатлетычная арганізацыя World Athletics так і не зняла бан з беларусаў і расіян. Галоўным праціўнікам зняцця санкцый аказаўся прэзідэнт арганізацыі Себасцьян Коў, якога летась абралі на трэці тэрмін. За такую пазіцыю функцыянеру не раз даставалася ад беларускіх атлетаў і спартыўных службоўцаў.
Нападкі на Коў з Беларусі не спыняюцца дагэтуль. Перад стартам Алімпіяды чэмпіёнка Еўропы-2016 у кіданні кап'я Таццяна Халадовіч звінаваціла прэзідэнта World Athletics у русафобіі. «Ён першапачаткова ўсё роўна шчаміў заўсёды рускіх спартсменаў. І мы проста пайшлі пад адзін грабянец, на жаль», – перакананая падпісантка ў падтрымку рэпрэсій.
Не можа супакоіцца яшчэ адзін прыхільнік Лукашэнкі. Кіраўнік беларускай лёгкаатлетычнай федэрацыі Іван Ціхан распавёў, што спрабаваў атрымаць допуск на Алімпіяду, рэгулярна размаўляючы з Коў, аднак дамовіцца не здолеў. Ціхан лічыць, што такім чынам брытанец хоча «набраць палітычныя пункты» перад выбарамі ў МАК. «Таму рашэнне Коў не дапусціць беларускіх лёгкаатлетаў на Гульні, шчыра кажучы, мяне асабіста не здзівіла. Я быў да яго гатовы», – рэзюмаваў прызёр дзвюх Алімпіяд.
І Халадовіч, і Ціхан у сваіх інтэрв'ю згадалі пра выступ Коў на маскоўскіх Гульнях-1980. Тады брытанскі атлет змог прыехаць на Алімпіяду толькі ў нейтральным статуце, бо шэраг заходніх дзяржаў байкатавалі форум праз напад СССР на Афганістан. На той момант Коў быў уладальнікам сусветнага рэкорду на дыстанцыі 800 метраў – 1.42,4. Яго галоўным супернікам лічыўся суайчыннік Стыў Авет, які таксама прыбыў у Маскву нейтральным атлетам. Ціхан жа ўспомніў пра іншага канкурэнта брытанцаў – ураджэнца пасёлка Стрэшын Жлобінскага раёна Мікалая Кірава, які даволі нечакана ўмяшаўся ў медальныя разборкі на Алімпіядзе-1980.
Мікалай Кіраў злева.
Кіраў пачаў сур'ёзна займацца бегам толькі ў дзявятым класе, прычым асаблівай ахвоты звязваць жыццё са спортам не меў. Трэнерам нават прыйшлося ўгаворваць хлопца паехаць вучыцца ў гомельскую вучэльню алімпійскага рэзерву. Ужо пасля некалькіх месяцаў трэнінгаў у абласным цэнтры Кіраў пачаў стабільна браць медалі на юніёрскіх спаборніцтвах унутры СССР. У 1977-м стаў кандыдатам у зборную Звязу, а ў наступным годзе выйграў чэмпіянат краіны.
Тады ж стала зразумела, што Кіраў будзе прадстаўляць СССР на дамашняй Алімпіядзе-80. Для падрыхтоўкі лёгкаатлету арганізоўвалі зборы ў Арменіі, Украіне і за мяжой. Усе трэнінгі праходзілі пад наглядам медыкаў, якія тройчы на дзень бралі кроў для аналізаў. Таксама спартсмену давалі ўзмоцненае харчаванне. «Можна было браць колькі заўгодна чырвонай рыбы, чорнай і чырвонай ікры. Такіх прадуктаў у нас раней ніколі не было. У выніку наеліся іх так, што потым глядзець не маглі», – успамінаў Кіраў.
За пяць дзён да старту на Гульнях беларуса прывезлі ў алімпійскую вёску. З харчаваннем там таксама не было ніякіх праблем, толькі пакідаць комплекс савецкім спартсменам не дазвалялася, таму алімпійскую Маскву Кіраў пабачыў толькі з акна аўтобуса.
Першапачаткова трэнеры паставілі задачу адабрацца ў фінал. У першым раўндзе Кіраў стаў другім у сваім забегу (1.47,5), а на наступны дзень выйграў адзін з трох паўфіналаў (1.46,6). У двух іншых першынствавалі Авет (1.46,6) і Коў (1.46,7). Час беларуса сведчыў пра тое, што яму па сілах умяшацца нават у барацьбу за золата. Сам жа спартсмен не хваляваўся перад фіналам, бо ўжо выканаў сваю задачу і наогул стаў адзіным савецкім бегуном у вырашальным забегу.
Старт на запоўненых 100-тысячных «Лужніках» Кіраў памятае смутна – пазней распавядаў, што бег на аўтапілоце. Тры чвэрці дыстанцыі лёгкаатлеты пераадолелі ў агульнай групе. Коў знаходзіўся ў раёне восьмага месца, а Авета ў натоўпе заціснулі іншыя спартсмены, і ён нават крыху штурхнуў Кірава.
За 200 метраў да фінішу беларус пачаў адрывацца ад агульнай групы. Адчуўшы, што золата можа сплысці, брытанцы кінуліся ў пагоню. Утрымаць тэмп да фінішу Кіраў не здолеў і пасля казаў, што быў на мяжы страты прытомнасці. Авет нагнаў беларуса толькі за 50 метраў да фінішу – у выніку прывёз супернікам тры з паловай метры і паўсекунды часу (1.45,4). Не зладзіў Кіраў і з Коў, якому саступіў усяго адну дзясятую (1.45,9 і 1.46,0 адпаведна). На 800 метрах Коў стаў другім, але першынстваваў на паўтарах кіламетрах. Такі ж вынік ён паказаў і праз чатыры гады на Гульнях у Лас-Анджалесе.
Пакуль Кіраў выступаў на Алімпіядзе, яго жонка Любоў Іванова, таксама лёгкаатлетка са зборнай СССР, нарадзіла ў Кішынёве дачку. У Парыжы аналагічная сітуацыя адбылася з беларускім весляром Яўгенам Залатым.
Пасля бронзавага фінішу замест удзелу ў цырымоніі закрыцця Кіраў паляцеў у Малдову. За алімпійскія прызавыя (2100 рублёў) яму ўдалося купіць «Жыгулі».
Праз два гады Кіраў стаў першым і апошнім савецкім спартсменам, каму ўдалося ўзяць медаль чэмпіянату Еўропы на дыстанцыі 1500 метраў (срэбра).
Па завяршэнні кар'еры Кіраў уладкаваўся дзяржаўным трэнерам па Гомельскай вобласці. Аднак праца яму не падабалася праз бюракратызм, таму былы спартсмен сышоў у войска, дзе атрымаў пагоны прапаршчыка. Выступаючы, Кіраў як раз уяўляў СКА.
А пасля сыходу на вайсковую пенсію Кіраў вярнуўся ў лёгкую атлетыку і з тых часоў трэніруе дзяцей у гомельскай ДзЮСШ. Сёння яму 66 гадоў.
Маскоўскія 1.46,0 Кірава і ў наш час лічацца добрым вынікам. Калі б спартсмен выйшаў на старт папярэдніх Гульняў, то ў фінале стаў бы сёмым з адставаннем ад пераможцы толькі ў адну секунду.
Іншыя пасты карыстальніка
