Што там з 2,3 млрд фунтаў Абрамовіча, якія планавалі аддаць Украіне

У інфапрастору зноў вярнулася тэма з перадачай Украіне 2,3 млрд фунтаў з продажу «Чэлсі» Раманам Абрамовічам у 2022 годзе.

Што гэта ўвогуле за грошы і чаму яны павінны паступіць на гуманітарную дапамогу Украіне

Коратка нагадаем: увесну 2022 года Абрамовіч быў вымушаны прадаць клуб на фоне накладзеных санкцый на блізкіх да Уладзіміра Пуціна алігархаў. Аперацыю кантраляваў урад Вялікабрытаніі. Пры гэтым англійскія ўлады не хацелі, каб гэтыя сродкі паступілі бізнесмену – і адпаведна ў тэорыі Расіі, якая магла траціць іх на вайну супраць Украіны.

Таму было прынятае рашэнне, што грошы будуць знаходзіцца на замарожаным банкаўскім рахунку ў Брытаніі, а ўся сума пойдзе на дабрачыннасць, што пацвердзіў экс-уладальнік «Чэлсі». У цэлым планавалася, што 2,3 млрд фунтаў, у якія ацэньвалася пагадненне, накіруюць на аднаўленне Украіны і гуманітарную дапамогу пацярпелым ад вайны ўкраінцам. У прыватнасці, размова ішла пра медычнае, траўматалагічнае, хірургічнае абсталяванне і задавальненне патрэбаў насельніцтва паблізу лініі фронту (забеспячэнне харчаваннем, асноўнымі паслугамі, адукацыяй і медычнай падтрымкай).

За тры гады перадача ўвесь час адкладалася – у асноўным праз бюракратычныя праблемы

Але ўсё зацягнулася – вось ужо як на тры гады. Літаральна кожныя некалькі месяцаў з'яўлялася інфармацыя, «чаму сродкі да гэтага часу не перададзеныя Украіне». Нягледзячы на ​​тое, што ў студзені 2023-га прагучала інфармацыя, што ўрад Вялікабрытаніі блізкі да гэтага «на працягу наступных тыдняў». Сістэма здавалася простай – стварэнне новага Фонду, а ўсё канчаткова павінен быў зацвердзіць Еўрапейскі саюз.

На справе – наадварот, усё ўскладнілася праз бюракратычныя цяжкасці, а «наступныя тыдні» ператварыліся ў «наступныя месяцы». Скарочаная храналогія падзей:

Красавік 2023-га. Сродкі захраслі праз доўгае ўхваленне ўрадам Вялікабрытаніі. Каманда, якая арганізоўвала фонд, на той час паспела скласці шорт-ліст інвестыцыйных менеджараў для нагляду за грашыма.

Чэрвень 2023-га. Сродкі засталіся замарожанымі праз гісторыю з выдачай ліцэнзій: самому фонду і на зацвярджэнне продажу клуба. Дарэчы, тады гэтая тэма актуалізавалася праз падрыў расіянамі Кахоўскай ГЭС.

Канец лета 2023-га. Усплыла інфармацыя, што Абрамовіч быццам бы хоча адваяваць частку сродкаў для Расіі – і гэта стала нагодай для новай затрымкі, каб Еўракамісія і брытанскі ўрад дакументальна адмовілі ў ініцыятыве, але вырашыць пытанне хацелі «прынамсі да наступлення суворых зімовых умоў».

Кастрычнік 2023-га. Чатырма словамі – «своечасова зноў не ўдалося». The Athletic у сваім матэрыяле згадаў, што працэс тармазіць Абрамовіч, хаця яго прадстаўнікі адмаўлялі гэта. Іншая праблема, якая ўзнікла – абмеркаванне тэрміна «ахвяры вайны», бо папярэдне грошы павінны былі траціцца выключна на тэрыторыі Украіны, але ахвяры вайны знаходзяцца і за межамі краіны.

Лістапад 2023-га. Пасля таго, як тэрарыстычная арганізацыя ХАМАС напала на Ізраіль, пачаліся размовы пра перадачу часткі сродкаў і туды.

Позняя восень 2023-га. «Абрамовіч не хоча, каб Расія крытыкавала яго за выдаткі ва Украіне», – заявіў неназваны інсайдар у матэрыяле The Telegraph.

Увесь 2024-ы. Перамовы працягваліся, а сябры камітэта Палаты лордаў па еўрапейскіх пытаннях брытанскага парламента назвалі «незразумелай» зацягнутасць гэтай гісторыі.

Цяпер, здаецца, новая хваля – міністр замежных спраў Вялікабрытаніі нагадаў пра ініцыятыву

У пачатку сакавіка The Atheltic у чарговы раз напісаў, што сродкі дагэтуль замарожаныя. Брытанскія чыноўнікі тым часам працягвалі весці перамовы з прадстаўнікамі Абрамовіча, экспертамі і міжнароднымі партнёрамі.

Плюс падкрэслена, што асноўнай прычынай затрымкі з'яўляюцца рознагалоссі наконт таго, як сродкі будуць размяркоўвацца. Маўляў, Абрамовіч хоча, каб грошы пайшлі на дапамогу ўсім ахвярам вайны, у тым ліку расійскім салдатам, а таксама для іншых дабрачынных мэт па-за межамі Украіны. Аднак урад Вялікабрытаніі займае пазіцыю, што мільярды павінны быць выкарыстаныя толькі для гуманітарных патрэб ва Украіне.

Праз тыдзень – новая хваля, цяпер з афіцыйным выступленнем міністра замежных спраў Вялікабрытаніі Дэвіда Лемі: «Гэта праўда – грошы трэба размяркоўваць, іх трэба выкарыстоўваць».

Міністр адзначыў, што не хоча ісці па шляху судовага працэсу, бо для гэтага спатрэбіцца шмат часу, але гэты варыянт таксама абмяркоўваецца. Наколькі гэта дапаможа – убачым неўзабаве.

***

Таксама адзначым, што раней адным з самых актыўных ініцыятараў перадачы сродкаў быў былы прэм'ер-міністр Вялікабрытаніі Борыс Джонсан. Пра сітуацыю ён згадваў на сустрэчы з прадстаўнікамі «Азова» ў Лондане:

«Дзе павінны быць гэтыя грошы? Яны павінны дапамагаць украінцам абараняць сябе і забраць сваю краіну ў Пуціна».

Фота: Paul Marriott/Alamy Live News, PA Images