Tribuna/Баскетбол/Блоги/HOOPS BELARUS/Як жаночая зборная па баскетболе апынулася на мяжы расколу

Як жаночая зборная па баскетболе апынулася на мяжы расколу

Жаночая зборная праз два з паловай месяцы згуляе на восьмым для сябе чэмпіянаце Еўропы. Для ўсяго жаночага баскетболу Беларусі гэта будзе самым складаным і вырашальным выпрабаваннем.

Блог — HOOPS BELARUS
8 апреля 2021, 07:39
Як жаночая зборная па баскетболе апынулася на мяжы расколу

Жаночая зборная праз два з паловай месяцы згуляе на восьмым для сябе чэмпіянаце Еўропы. Для ўсяго жаночага баскетболу Беларусі гэта будзе самым складаным і вырашальным выпрабаваннем. Тлумачу, чаму большасць гульцоў дагэтуль маўчаць і чаму ў зборнай няма ніякага расколу.

Пытанне заўзятараў пра падтрымку зборнай лунала ў паветры з лета 2020 года. У чэрвені стужкі сацыяльных сетак беларускіх баскетбалістак была забітыя здымкамі з адпачынку і падрыхтоўкі да новага сезона. Леўчанка актыўна падтрымлівала рух Black Lives Matter – за гэта ёй прылятала ад падпісантаў, маўляў, а як жа радзіма. Сітуацыя пачала змяняцца пасля зняволення і пераследу галоўных апанентаў Лукашэнкі. Самымі яскравымі прыкладамі з баскетбалістак сталі Алена Леўчанка і Кацярына Сныціна.

У нацыянальнай зборнай пакрысе адбывалася натуральнае раздзяленне. Вялікія пытанні з’явіліся да ўсіх гульцоў пасля жнівеньскіх падзей. Іх галасы хацелі пачуць – і не было важна, на якім яны баку. У вачах заўзятараў тыя, хто прамаўчаў, аўтаматычна сталі на бок улады.

Маўклівая пазіцыя баскетбалістак крытыкавалася восенню, але перадузятага стаўлення да іх не выказвалі. Маўчаць – хай маўчаць, але ўжо тады са скепсісам пачалі ставіцца да некаторых фігур у белбаскеце.

Напрыканцы лета Свабоднае аб’яднанне спартсменаў прэзентавала свой ліст. Троіна, Брыч, Масько, Ліхтаровіч, Леўчанка, Марчанка, Сныціна сталі яго падпісантамі. Дарэчы, калі вы ўважліва назіраеце, то пабачыце адну заканамернасць: яго падпісалі гульцы, што скончылі кар’еру ці тыя, хто гуляе за мяжой.

Адказам на ліст Свабоднага аб’яднання спартсменаў быў праўладны ліст, які нібыта напісаў аж сам рэдактар «Спартыўнай панарамы» і зацвярджаў яго на ўсіх узроўнях нашай спартыўнай бюракратыі.

Да праўладнага ліста, які з’явіўся зімой, грамадзянская пазіцыя астатніх баскетбалістак заставалася для большасці невядомай. Яго з’яўленне пакідала месца для манеўру тым, хто і далей працягваў маўчаць і гуляць у баскетбол. Ліст можна было не падпісваць, але важнай умовай было не падпісваць і ліст за сумленныя выбары. Па чутках, калі хтосьці збіраўся выказаць грамадзянскую пазіцыю, таго вельмі настойліва папярэджвалі: спачатку звальняйцеся.

Памятаеце гісторыю баскетбалісткі гродзенскай «Алімпіі» Юліі Васілевіч? Узімку яна публічна заявіла, што праўладны ліст падпісваць не збіралася, і прасіла выкрасліць імя са спісу. Ёй саступілі, прозвішча знікла, а наступстваў не было (гучыць максімальна дзіўна, што нейкія наступствы павінны быць) – паехала нават на кваліфікацыю Еўрабаскета. Акрамя яе ў лісце фігуравалі імёны баскетбалістак і трэнераў гродзенскіх каманд.

Маўчанне зорак зборнай інтрыгавала і абурала адначасова. Амаль усе прамаўчалі пасля арышту Леўчанкі, некаторыя адмаўлялі нават у афіцыйных каментарыях. І вось праўладны ліст быў штуршком для выказвання пазіцыі, сваёй нязгоды ў дачыненні да пратэсту і падтрымкі ўлады адначасова. Першай і пакуль апошняй была Юлія Рыцікава. Чаму яна падпісала той ліст? Гэта можна прасачыць па храналогіі.

Восенню стала вядома, што муж Рыцікавай працуе ў міліцыі. Гэта было вядома і раней тым, хто доўгі час сочыць за беларускім баскетболам і чытаў інтэрв’ю Юліі. Аднак грамадскасць быццам бы ў другі раз адкрыла Амерыку. Храналогія падпісання ліста Рыцікавай была такой: дадзеныя яе мужа і яе самой трапілі ў інтэрнэт, па чутках баскетбалістцы пачалі прыходзіць не вельмі добразычлівыя паведамленні, а затым яна стала падпісантам праўладнага ліста.

Пытанні да галоўнага трэнера нацзборнай Наталлі Трафімавай з’явіліся яшчэ летам. Яе твар разам з паплечнікам дырэктарам «Гарызонту» Львовічам з’явіўся ў допісе ў суполках «Гарызонту», дзе клуб так прадбачліва падтрымлівае «дзеючую ўладу». Рэакцыя на гэты допіс ускаланула інтэрнэт, а пасля майго паста на «Трыбуне» чамусьці пачало палаць ужо ў федэрацыі.

 

Трафімава засвяцілася на лукашэнкаўскіх мерапрыемствах крыху пазней. Зімой яна ўжо сядзела сярод тысячы неабыякавых членаў працоўных калектываў на так званым Усебеларускім народных сходзе, а затым прысутнічала на сходзе НАК, дзе на самых сумленных выбарах абіралі новага прэзідэнта са старым прозвішчам. Трафімава кіруе «Гарызонтам», дзе заснавальнікам значацца дзяржаўныя канторы. Выказванне свайго меркавання, напэўна, абазначала б звальненне, наступствы для клуба і, магчыма, для зборнай.

Вясной Леўчанка нарэшце назвала імя экс-калегі, якая папярэдзіла яе пра магчымае затрыманне. Ёй аказалася Настасся Верамеенка. Па словах Леўчанкі, Верамеенка выказалася супраць пратэсту. Сама Верамеенка ніяк не каментуе сітуацыю, што адбылася, ды і інтэрв’ю баскетбалісткі апошнім часам не з’яўляюцца ў СМІ. Яна не падпісала ні ліст за сумленныя выбары, ні праўладны. Па сутнасці, Верамеенка абрала пазіцыю маўклівага назіральніка.

Безумоўна, баскетбалісткі ідуць на здзелку з сумленнем. Большасць не можа сказаць нічога публічна па некалькіх прычынах:

– таму што яны падтрымліваюць уладу, а лішняе інтэрв’ю падорыць масу негатыву;

– таму што яны, як і даволі вялікая частка насельніцтва, яшчэ думаюць, што нічога не зменіцца;

– таму што яны баяцца страціць працу.

Галоўнае пытанне: ці ёсць раскол у зборнай? Яго няма, бо нацыянальная каманда без Сныцінай засталася цяпер маўклівым сімвалам беларускага баскетболу. І вось яшчэ такое адкрыццё. Баскетбалісткі супраць гвалту, толькі яны занятыя гульнёй. Яны супраць збіцця суайчыннікаў, але трэба вывучаць камбінацыі перад Еўрабаскетам. Паверце, што выказванні экс-гульцоў ніякім чынам не ўплываюць на тое, як зборная будзе гуляць на чэмпіянаце Еўропы. А як яна згуляе, гэта ўжо іншае пытанне.

Камандная «хімія» і згуртаванасць дзеля перамогі – гэта другаснае. Цяпер зборная, яе члены, трэнерскі штаб сутыкнуліся з іншым пытаннем: як выжыць падчас рэвалюцыі і дыктатуры, каб не пацярпець.

У мяне ёсць адказ, ці выжывуць яны. Усё будзе добра, але давер шматлікіх заўзятараў, якіх вы страцілі, больш не вернецца. І многія баскетбалісткі ўжо абралі свой шлях, на якім выжыванне важней, чым сумленне і свабода. Нам усім няма за што крытыкаваць такі выбар, бо ўсе, хто змагаецца за Новую Беларусь, вераць у свабоду выбару.

Другие посты блога

Все посты