Тры гады ад дубля «Руха» да Партугаліі – канкурэнты Марозава цяпер з вопытам «Рэала» і «Барсы», а трэнер працаваў у «Чэлсі»
Хаця калісьці «Аруку» ўзначальваў тэлевядучы.
29 студзеня здарыўся напэўна самы топавы трансфер беларускага міжсезоння. 23-гадовы Уладзіслаў Марозаў перайшоў з мінскага «Дынама» ў «Аруку» з чэмпіянату Партугаліі – сёмага па сіле ў табліцы каэфіцыентаў УЕФА на наступны сезон. Падаспелі і інсайды: Уладзіслаў Татур паведаміў аб суме трансферу ў «каля 300 тысяч у валюце», а Мікалай Хадасевіч заявіў, што Марозаў хацеў менавіта ў Еўропу, адмовіўся ад рэальных варыянтаў з Турцыі і не стаў чакаць лета дзеля перспектыў пераходу ў нямецкi Д2.
Узлёт Марозава атрымаўся імклівым. У канцы 2019-га ён, канешне, бліснуў у «стыках» за месца ў Д1.
Але працягу не было. 20-годдзе форвард сустракаў у статусе не самага яркага дублёра «Руха» – у сезоне-2020 у маладзёжным першынстве правёў 28 матчаў, забіўшы восем мячоў. У «вышцы» ж у тым годзе сумарны найгрыш склаў 71 хвіліну – без галоў.
У пачатку 2021-га футбаліст ужо ў статуце «лімітчыка» (яго толькі ўвялі) перайшоў у «Іслач», у 25 матчах ЧБ атрымліваў у сярэднім тайм стабільнага гульнявога часу – але, ізноў жа, паказаў толькі выбліск у траўні, калі запар забіў мiнскаму «Дынама» і зрабіў дубль супраць «Тарпеда-БелАЗ». Ва ўсіх астатніх сустрэчах Марозаў вызначыўся аднойчы, і тое з пенальці. Сяргей Ясінскі выклікаў форварда ў маладзёжную зборную Беларусі, але і там усе тры мячы Марозаў забіў хет-трыкам абсалютным аўтсайдэрам з Ліхтэнштэйна.
У 2022-м Марозаў паказаў сябе ўжо лепш – 7 мячоў і 3 асістамі ў 29 матчах ЧБ за «Іслач». А ў канцы года выдаў перфоманс у матчы супраць мінскага «Дынама»: круты далёкі гол у пакаранне за памылку брамніка супернікаў і дзве жоўтыя, атрыманыя ў чужой штрафной.
Перад сезонам-2023 гульца забрала якраз «Дынама». І ўжо не «лімітчык» Марозаў паказаў сябе яшчэ лепш – стаў шмат забіваць ужо ў міжсезонне, у ЧБ пачаў з пяці мячоў у першых чатырох матчах, вызначыўся ў першы ж выклік у зборную Беларусі. У чэрвені форвард голам уклаўся ў яе першую за 17 афіцыйных матчаў перамогу, у ліпені забіў у адборы ЛК «Жалезнічару», а ў жніўні давёў колькасць мячоў у ЧБ да 12 за 15 матчаў і цалкам мог з’ехаць у чэмпіянат Турцыі.
Тады былі розныя інсайды – то Марозаў ужо нібыта ляціць на медагляд, то не хоча пакідаць «Дынама», пакуль не стане з ім чэмпіёнам Беларусі. Пераход не адбыўся, а Вадзім Скрыпчанка ўжо не кожны матч давяраў форварду шмат часу – казаў, што гулец «моцна адцягваўся» на турэцкую гісторыю. Форвард стаў забіваць значна радзей, але ўсё роўна з 16 выніковымі мячамі стаў найлепшым бамбардзірам ЧБ, а пазней быў прызнаны і найлепшым гульцом турніру. А яшчэ сказаў, што мінчанамі не ўлічвалася яго меркаванне пры перамовах наконт летняга трансферу.
Зрэшты, цяпер трансфер адбыўся – і выглядае ён годна. Новы клуб Марозава «Арука» пасля 19 тураў сезона ў чэмпіянаце Партугаліі з 22 ачкамі ідзе на 9-м месцы з 18 каманд. Праўда, трэба сказаць, што «Рыу Авэ» з 14-й пазіцыі, якая адпраўляе ў «стыкі» за месца ў лізе, набраў 16 балаў – так што расслабляцца «Аруцы» яшчэ вельмі рана.
Клуб базуецца ў аднайменным мястэчку на 20 тысяч жыхароў, размешчаным у 50 км ад агламерацыі Порту – Віла-нова-ды-Гая (другая па насельніцтве ў Партугаліі пасля сталіцы Лісабона). Каманда была створаная 25 снежня 1951 года як яшчэ адзін са шматлікіх філіялаў «Порту», дзе падтрымлівалі футбольныя пачынанні ў бліжэйшых рэгіёнах. Больш за 50 гадоў каманда выступала ў лігах роднага рэгіёну Авейру і вышэй не ўзнімалася. Сітуацыя змянілася ў 2006-м, калі «Аруку» ўзяў пад апеку мясцовы бізнесмен Карлуш Пінью, які склаў капітал у сферы будаўніцтва. Цяпер ідзе ўжо восьмы тэрмін яго паўнамоцтваў – а з-за поспехаў каманды галасуюць за яго аднагалосна.
У першыя гады ўздыму ажно з Д5 «Арука» прыцягнула да сябе дадатковую ўвагу з-за датычнасці да каманды Жоржэ Габрыэля. Гэта вядомы ў Партугаліі журналіст – пачынаў у спартыўнай сферы, а потым прасунуўся і стаў вядучым самых папулярных тэлеперадач у краіне (і да гэтага часу застаецца запатрабаваным). Але ў Габрыэля была дзіцячая мара стаць трэнерам – у сярэдзіне 2000-х ён пайшоў на курсы, дзе пазнаёміўся з Руем Карэям. А той стаў першым трэнерам «Арукі» пры Пінью – і паклікаў Габрыэля ў свой штаб. Працягваючы сваю асноўную дзейнасць, вядучы дапамог камандзе падняцца ў Д4, а там пасля сыходу Карэі стаў галоўным трэнерам. Больш за тое, з Габрыэлем на чале каманда перамагала і ішла ў лідэрах сваёй зоны – але ў студзені 2008-га вядучы пакінуў клуб з-за дадання ў графік здымак партугальскай версіі «Хто хоча стаць мільянерам?».
У тым жа годзе клуб выйшаў у Д3, у 2010-м прабіўся ў Д2, у 2013-м упершыню ў гісторыі падняўся ў Д1, а пасля пары сезонаў на мяжы вылету ў 2016-м сенсацыйна заняў пятае месца. Гэта прынесла пуцёўку ў адбор ЛЕ – у групу не выйшлі толькі з-за прапушчаных мячоў у дадатковы час матча ў адказ супраць «Алімпіякоса». Праўда, у тым жа сезоне-2016/17 здарыўся правал у чэмпіянаце і вылет у Д2.
У 2019-м «Арука» і ўвогуле апынулася ў Д3, але здолела спыніць падзенне – адразу ж вярнулася ў Д2, а там заняла трэцяе месца і ў «стыках» вырвала пуцёўку назад у эліту. Там у першым сезоне пасля вяртання зноў балансавала на грані вылету, а ў другім яшчэ раз раптоўна стала пятай. Галоўнае цяпер – не паўтарыць і вылет пасля гэтага дасягнення.
Цяперашні сезон для «Арукі» пачаўся з матчаў адбору ЛК, але там каманда адразу ж уступіла нарвежскаму «Брану» (2:1, 1:3). Старт у чэмпіянаце атрымаўся вельмі няўдалым – пасля стартавай перамогі было тры нічыіх, а затым сем запар паражэнняў, пасля якіх каманда апынулася на апошнім месцы ў табліцы. Аднак пасля паўзы на зборныя зімой у «Арукі» пайшло – пяць перамог і адна нічыя ў васьмі матчах дапамаглі выбрацца ў сярэдзіну табліцы. Аднак, як ужо сказана вышэй, пазіцыі ўсё яшчэ хісткія.
Калі верыць сэрвісам статыстыкі, «Арука» у асноўным гуляе з адным ярка выяўленым форвардам, але нярэдка дадае і флангавых нападаючых. Усяго каманда забіла 30 мячоў, а галоўныя бамбардзіры – іспанцы. На вастрыi атакі ў асноўным гуляе 25-гадовы Рафа Мухіка – форвард з 60 матчамі за «Барселону Б» у цяперашнім сезоне вызначыўся ўжо 11 разоў. 26-гадовы Крыста Гансалес больш гуляе на флангах ці пад Мухікам, а забіў восем мячоў. Гэты футбаліст правёў 72 сустрэчы за другую каманду мадрыдскага «Рэала» – а ў 2019-м аднойчы выйшаў за аснову ў Ла Лізе.
Ёсць у «Аруцы» і знаёмы беларускім заўзятарам гулец – харват Ніна Галавіч у 2017-м, 2018-м і 2019-м выступаў за мінскае «Дынама» (забіў «Зеніту» пры 4:0 і цалкам адыграў тыя самыя 1:8). З 2021-га абаронца ўваходзіць у склад партугальскага клуба, у гэтым сезоне выходзіў у аснове ў 13 матчах чэмпіянату – праўда, у апошніх сустрэчах перастаў трапляць у заяўку.
Трэнерам «Арукі» пачынаў сезон Даніэль Рамас – аднак з-за апошняга месца пасля 11 тураў з партугальцам расталіся. Паднімае каманду са дна яшчэ адзін партугалец – 39-гадовы Даніэль Соўза. У футбол ён зайшоў з боку тэорыі – вучыўся на спартыўным факультэце ва ўніверсітэце Порту і для дыплома папрасіў каментарый у Андрэ Вілаша-Боаша, які толькі пачынаў трэнерскую кар’еру пасля шматгадовай працы скаўтам. Вынік – з 2009 года Соўза працаваў у штабе Вілаша-Боаша аналітыкам, разам з босам менш чым за два гады ад заштатнай «Акадэмікі» праз «Порту» дайшоў да «Чэлсі», далей паехаў у «Тотэнхэм» і «Зеніт». У 2016-м у кітайскім «Шанхаі» Соўза стаў ужо асістэнтам Вілаша-Боаша, потым разам з ім трымаў паўзу да 2019-га, а затым да 2021-га працаваў у «Марселі». Вілаш-Боаш з тых часоў адпачывае, а Соўза пачаў самастойную кар’еру – у 2022-м прыйшоў у «Жыл Вісэнтэ», які збярог ад вылету, але пасля гэтага пакінуў. Зараз у Соўзы аналагічны выклік у «Аруцы».
