Дзмітры Навоша: «Лічу героямі беларускіх спартоўцаў, якія асудзілі рэжым Лукашэнкі і вайну ва Украіне. Усё так дрэнна ў Расіі і Беларусі, што за словы «мір лепшы за вайну» ёсць наступствы»
Заснавальнік Tribuna.com Дзмітры Навоша падзяліўся меркаваннем пра адхіленні беларускіх і расійскіх спартоўцаў ад міжнародных спаборніцтваў, а таксама пра маральны выбар атлетаў для працягу выступу на міжнароднай арэне.
Нагадаем, што шматлiкія беларускія каманды і спартсмены былі адхіленыя ад міжнародных спаборніцтваў у адказ на вайну, якая з 24 лютага года працягваецца Расiяй ва Украіне з выкарыстаннем тэрыторыі Беларусі.
– Ці можам мы ўявіць сабе расійскага спартсмена, які трэніруецца ў Расіі і ўбудаваны ў сістэму нацыянальнага алімпійскага камітэта і гэтак далей, але які з такой пазіцыяй [супраць вайны ва Украіне] працягвае быць убудаваным і працягвае трэніравацца…
– Не, ну цяпер гэта немагчыма.
– Гэта значыць, ён павінен з'яжджаць і шукаць трэніровачную базу…
– Так, і гэта не так складана. У тым і справа, што ў адрозненне ад вялізнай колькасці людзей, у якіх там маленькі заробак, двое дзяцей ці яшчэ нешта, спартсмены могуць сабе вельмі шмат дазволіць. У іх ёсць візы, у іх ёсць міжнародная запатрабаваная прафесія, у іх ёсць грошы.
Калі яны не проста гнаныя рэжымам, а яшчэ рэальна ўзвысілі голас і з'яўляюцца людзьмі… Давай я прывяду беларускі прыклад. Сотні беларускіх спартсменаў так зрабілі [выказаліся супраць рэжыму Лукашэнкі і вайны ва Украіне], вядома ж, многія з іх атрымалі крымінальныя справы, хтосьці сядзіць, хто не паспеў з'ехаць, а хтосьці страціў стыпендыі, месцы ў зборнай і гэтак далей.
Так ці інакш гэтыя праблемы будуць вырашацца. Нехта ўжо выступае. Вось, калі ласка, Крысціна Ціманоўская, якую спрабаваў знішчыць рэжым Лукашэнкі за яе нонканфармізм на Алімпіядзе ў Токіа, выступае ў Польшчы – ёй далі кантракт.
Уяві, калі б з'явіліся «Вольныя спартоўцы Расіі»…
Я лічу героямі беларускіх спартоўцаў, якія прынялі гэтае рашэнне. Ёсць топавыя спартоўцы, якім трошкі прасцей, хаця яны ад шмат [адмовіліся], не могуць ездзіць у Беларусь і гэтак далей. Ёсць нетопавыя спартоўцы. У Гданьску я быў нядаўна, і кіроўцам [таксі] аказаўся трэнер па адзінаборствах, які апынуўся ў адной залі з усёй гэтай амапаўскай шаблой, і ён не змог там працаваць, калі пачаўся 2020 год у Беларусі, і ён сышоў і яму даводзіцца быць простым таксістам. . Ён марыць вярнуцца трэнерам і шукае да гэтага шляху.
Так, некаторым даводзіцца рабіць такі крок назад, але затое гэтым людзям няма ў чым сябе папракнуць. Яны зрабілі маральны выбар. І звычайна гэта спалучана з наступствамі. Усё настолькі дрэнна ў Расіі і Беларусі, што за тое, каб сказаць, што мір лепшы за вайну, наступаюць наступствы.
Я лічу, што МАКу трэба змяніць крытэрый допуску на допуск тых, хто заняў актыўную антываенную пазіцыю, назваць вайну вайной, ведаць, хто ў гэтай вайне агрэсар, казаць пра гэта. У выпадку з Расіяй і Беларуссю гэта рабіць немагчыма...
– Па сутнасці гэта бан тых, хто знаходзіцца ў Расіі [і Беларусі].
– Так, для гэтага трэба выязджаць. Ну, слухайце, можа, гэта і есць пачатак таго самага «расколу элітаў», стварэнне той самай дынамікі, каб было нявыгадна прыхінацца да Пуціна ці Лукашэнкі ці маўчаць, а было б выгадна рабіць [іншы выбар]. Канешне, хацелася б, каб людзі самі рабілі выбар, але сапраўды зараз сцэнар не на карысць смелых людзей.
Тут ёсць не толькі жаданне паставіць нейкую дылему перад спартсменамі, з майго пункту гледжання, ёсць жаданне зламаць інструментарную ролю спорту ў прапагандзе ў Беларусі ці Расіі. Бо, напрыклад, калі Пуцін збіраў ваенны шабас у «Лужніках» у сакавіку 2022 года і там было шмат спартоўцаў з медалямі алімпійскімі. Усе гэтыя медалі былі выйграныя ў статусе нейтральных спартоўцаў - Расея ўжо тады была пакараная за дзяржаўную допінгавую праграму. Што не замінае сказаць Пуціну: «Мы – вялікая Расея! Праз гэтыя медалі мы яшчэ раз транслюем нашу веліч. Цяпер збіраемся паказаць Украіне, дзе яе месца»
Гэта не тое, чаго алімпійскія фундатары, алімпійскія арганізатары, і гэта непазбежна будзе адбывацца. І Лукашэнка, і Пуцін будуць гэта рабіць. Больш за тое, ужо робяць.
Арына Сабаленка – нумар 2 у сусветным рэйтынгу і даволі вядомая, на жаль, лукашыстка – выйграла Australian Open, што прывяло літаральна да прапагандысцкага шабашу на беларускім тэлебачанні.
– Ну окей, якая гімнастка, якая там да 15 гадоў датрэніравалася і не паспела яшчэ сфарміраваць грамадзянскую пазіцыю, і вось у яе Алімпіяда ў Парыжы.
– А давайце падумаем пра 16-гадовую ўкраінскую гімнастку, якой, магчыма, адарвала руку, ці яна зараз бежанка і не можа займацца. Пра ўкраінскіх спартсменаў падумаем, якія рэальна на фронце і там вельмі многія спартсмены, у тым ліку ўдзельнікаў Алімпіяд. Беларускі спартсмен-алімпіец вясляр Павел Шурмей зараз у батальёне Каліноўскага зараз ваюе за Украіну.
І гэта ўсё настолькі цяжка, мы ў настолькі складанай сітуацыі… Я проста спрабую сказаць, што спорт – гэта яшчэ адна сфера, у рамках якой можна стварыць у Расіі дынаміку, якая прывядзе да выпустошвання вайны, – сказаў Навоша.
