Анатоль Котаў: «Рэжым не зможа скарыстаць спартоўцаў у якасці прылады прапаганды»

Экс-генсек НАК, былы супрацоўнік упраўлення справамі Лукашэнкі Анатоль Котаў пракаментаваў як адрэагуюць беларускія ўлады на магчымасць удзелу спартоўцаў у Алімпійскіх гульнях 2024 года пад нейтральнымі сцягамі.

– Заява пра магчымы допуск беларускіх і расійскіх спартсменаў да Алімпіяды 2024 года гучаць не першы раз. Дыскусія ідзе дастаткова доўга.

У любым выпадку размовы заканчваюцца тым, што допуск і расійскіх, і беларускіх спартсменаў павінен быць агавораны пэўнымі ўмовамі. І дыскусія зараз вядзецца на прадмет таго, якія ўмовы і якія крытэрыі допуску прадстаўнікоў гэтых дзвюх краін прымяніць.

Кансэнсус – у нейтральным статусе, без гімна і флага. Пытанне ў тым, наколькі для расійскага і беларускага рэжыму такі фармат удзелу будзе прымальны.

Падобныя заявы ў адносінах Беларусі гучалі і да 24 лютага – яны былі звязаныя з рэпрэсіямі ў адносінах спартсменаў. З боку рэжыму заяўлялася, што з нейтральным статусам ніхто не паедзе: маўляў, нам гэта нецікава, таму што гэта пытанні ідэалогіі.

Расіяне маюць пэўны вопыт выступлення пад нейтральным сцягам – ім не прывыкаць, хоць думаю, што з пункту гледжання прапаганды для іх гэта не самы лепшы варыянт.

Дыскусія таксама вядзецца на прадмет таго, якіх спартсменаў дапускаць - з якой жыццёвай пазіцыяй. Спартыўная супольнасць падзелена на некалькі катэгорый.

Тыя, хто не ў Еўропе, ім усё роўна, хто выступае – расіяне, беларусы – напрамілы бог, у іх няма вайны. Ёсць катэгорыя краін, якія на сабе адчуваюць пагрозу ўварвання, паколькі размяшчаюцца бліжэй за ўсё да тэатра ваенных дзеянняў. Яны выступаюць за поўны жорсткі нядопуск, пакуль не скончыцца вайна і не будзе падпісаны мірны дагавор з Украінай.

Ёсць тыя дзяржавы, якія знаходзяцца пасярэдзіне, і, напэўна, іх пазіцыя бліжэй да таго, каб стаць асновай для нейкага кампрамісу.

Гэта значыць допуск спартсменаў з двух краін магчымы. Гэта нейтральны сцяг, адсутнасць гімнаў і кветак нацыянальных сцягоў у адзенні, у якім спартсмены будуць выходзіць на парад і спаборнічаць.

Але самае галоўнае – гэта тое, што спартсмены, якія могуць быць дапушчаныя да ўдзелу ў Алімпійскіх гульнях у 2024 годзе, павінны заявіць аб сваёй дакладнай антываеннай пазіцыі і не павінны атрымліваць падтрымку ад дзяржавы-агрэсара.

Тое ёсць фактычна павінна быць выключана прадстаўленне спартсменамі дзяржавы, якая вядзе вайну. У ліку такіх спартсменаў у дачыненні да Расіі і Беларусі патрапяць літаральна адзінкі.

Што гэта дае? З аднаго боку, міжнародная спартовая супольнасць не зачыняе дзверы. Канфліктаў у свеце шмат, таму такія гарачыя дыскусіі вядуцца, бо тады трэба шмат каго было б адхіліць ад удзелу ў Алімпіядзе, калі б гаворка ішла аб вядзенні лакальных баявых дзеянняў або ступені аўтарытарнасці рэжыму.

З іншага боку, гэта будзе абстаўлена цалкам сабе пэўнымі ўмовамі, для выканання якіх спартсменам трэба паспрабаваць.

Гэта значыць не маўчуны, не Z-спартсмены. Гэта спартсмены, якія ў поўнай меры падзяляюць каштоўнасці, прапісаныя ў Алімпійскай хартыі. Іх будзе няшмат.

Можна правесці аналогію. На летніх Алімпійскіх гульнях у Токіа ў складзе беларускай каманды было сямёра спартсменаў, якія спачатку рэжымам былі адхіленыя за сваю пазіцыю, але потым пад ціскам МАК іх уключылі ў склад каманды. Сем чалавек з усёй каманды, напэўна, адпавядалі крытэрыю допуску (а ўся каманда больш за 100 чалавек). Аб такіх прапорцыях можна весці гаворка.

Калі гаворка ідзе аб антываеннай пазіцыі, думаю, што колькасны паказчык будзе яшчэ менш.

Таму што калі ў Беларусі яшчэ ёсць спартсмены, якія не маўчаць, то ў Расіі такіх у прынцыпе на ўсю краіну адзінкі.

І калі такія крытэрыі будуць ужытыя, то спартсмены з двух краін будуць дапушчаныя. Пытанне ў тым, у каго хопіць смеласці, рашучасці і адвагі скарыстацца такой прапановай. Гэта было б абсалютна правільнае выйсце.

На думку Беларускага фонду спартыўнай салідарнасці, тыя спартсмены, якія не маўчаць, адкрыта заяўляюць аб сваёй пазіцыі, павінны мець права выступаць на міжнародным узроўні ў нейтральным статусе. Але гэта павінен быць прыклад і для іншых – якія сумняваюцца і маўчуноў, – сказаў Котаў