Арыентавалася на Леўчанку, падобная да Троінай, паставіла на месца Трафімаву. Што за беларуску абралі на драфце ў НБА
Анатоль Буяльскі звярнуў увагу на Ксенію Малашку, калі ёй было 16.
У ноч з панядзелка на аўторак у Нью-Йорку адбыўся драфт жаночай Нацыянальнай баскетбольнай асацыяцыі. У трэцім раундзе пад агульным 35-м пікам знайшлося месца беларусцы – «Чыкага Скай» абраў 23-гадовую Ксенію Малашку. Атрымліваецца, дзяўчына можа стаць другой прадстаўніцай Беларусі ў жаночай НБА пасля Алены Леўчанкі. Апошняя правяла ў наймацнейшай лізе планеты чатыры сезоны ў перыяд з 2006-га па 2012-ы, выступаючы за "Шарлот Стынг", "Вашынгтон Містыкс" і "Атланту Дрым". У 2010-м Леўчанка з "Атлантай" дайшла да фіналу НБА, дзе прайграла серыю "Сіэтлу Шторм" 0:3.
Да Алены нядрэнныя шанцы засвяціцца ў НБА мела Святлана Вольная. Баскетбалістка патрапіла на драфт у 2001 годзе. Тады форвард універсітэта Віргініі пад 38-м нумарам была задрафтаваная «Дэтройтам Шок», але згуляць ні за гэтую каманду, ні ў НБА ў цэлым беларусцы было не наканавана.
Малашку задрафтавала адна з найлепшых каманд лігі. Мінулы сезон "Чыкага" завяршыў у паўфінале плэй-оф, а за год да таго стаў пераможцам НБА. Таму шанцы з ходу зайграць у топ-калектыве ў Ксеніі не самыя вялікія. У такіх выпадках баскетбалісткі нярэдка едуць выступаць у Еўропу, каб набрацца там досведу, а потым ужо вярнуцца ў Штаты і канкураваць з сусветнымі зоркамі.
Аднак выбар беларускі на драфце - гэта ўсё роўна топавая падзея для белбаскета. Тлумачым, чаму гульня Малашкі зацікавіла амерыканцаў.
Буяльскі разгледзеў талент яшчэ сем гадоў таму
Анатоля Буяльскага нярэдка крытыкавалі за адсутнасць даверу маладым і стаўку на абмежаваную абойму дасведчаных гульцоў. Перад алімпійскай кваліфікацыяй да Рыа-2016 трэнер здзівіў крытыкаў выклікам 16-гадовай Малашкі. Заслужаны трэнер Беларусі Аляксандр Шымкавяк тады раскрытыкаваў калегу.
Буяльскі прыкмеціў дзяўчыну ў зборнай U-16 на чэмпіянаце Еўропы, дзе беларускі сталі восьмымі. Лёгкі форвард была лідарам каманды і стабільна набірала больш за дзясятак ачкоў за матч.
«Трэнер узяў мяне туды [на алімпійскую кваліфікацыю] проста для досведу і каб паглядзець, як гуляе нацыянальная каманда», - распавядала Малашка сайту FIBA.
Зрэшты, справа назіраннем не абмежавалася. Бульяскі выпусціў падапечную ў адным з шасці матчаў у Францыі. У паўфінале фінальнага раунда кваліфікацыі Малашка правяла на паркеце 5:27 у матчы супраць Аргенціны (84:44) - няхай ачкоў не набрала, аднак выканала два падборы ў абароне.
На Алімпіяду-2016 Малашка не паляцела, саступіўшы месца больш дасведчаным баскетбалісткам. Неўзабаве пасаду галоўнага трэнера пакінуў Бульяскі. Сама ж Малашка атрымала наступны выклік у нацыянальную зборную толькі праз пяць гадоў, амаль увесь гэты час гуляючы за маладзёжныя каманды.
Па выніках той алімпійскай кваліфікацыі і паспяховага ЧЕ U-16 Малашка на год паляцела ў Канаду, дзе акрамя трэніровак вучылася ў школе. Першы час Ксенія жыла ў невялікім мястэчку Су-Сэнт-Мары. Беларусцы там падабалася, але ў лютым 2017-га баскетбольная школа збанкрутавала. Малашку перавялі ў іншую каманду, дзе да яе ставіліся значна горш. Баскетбалістцы паступала мноства прапаноў з розных універсітэтаў і каледжаў ЗША, але па мясцовых правілах ёй трэба было яшчэ адвучыцца як мінімум два гады ў High School.
«Два гады - гэта доўгі тэрмін. У свае 18 мне хацелася гуляць у баскетбол на сур'ёзным узроўні. У школе ў Канадзе ў мяне была добрая каманда, нам трапляліся моцныя супернікі, але розніца з універсітэтам усё ж адчувальная. Таму я вырашыла вярнуцца ў Беларусь», - дзялілася Малашка.
Улетку 2017-га яна прыехала на Радзіму.
У 18 здзейсніла дзіцячую мару
Прафесійную кар'еру форвард пачала ў другой камандзе "Гарызонта". Аднак ужо пасля некалькіх месяцаў сезона-2017/18 многіх здзівіла, калі перабралася да прынцыповага суперніка па чэмпіянаце Беларусі. Да гэтага часу застаецца загадкай, як «Гарызонт» прымудрыўся адпусціць найлепшую маладую баскетбалістку краіны ў «Цмокі». У баскетбольных колах кажуць, што галоўны трэнер «Гарызонта» Наталля Трафімава да апошняга не ведала пра рашэнне Малашкі сысці да «драконаў».
Баскетбалістка дапамагла камандзе Андрэя Ваўлева зноў выйграць чэмпіянат Беларусі. За "Цмокаў" Малашка ў сярэднім гуляла па 31 хвіліне, набірала 7,6 ачкоў і рабіла 5,9 падбораў.
Улетку 2018-га супраца Малашкі з «драконамі» скончылася. Дзяўчына нарэшце здзейсніла сваю мару, паляцеўшы гуляць у ЗША. За акіянам беларуску хацелі бачыць у сябе адразу некалькі ўніверсітэцкіх каманд - Сан-Францыска, Мэмфіс, Нью-Джэрсі, Цынцынаці, але Ксенія падпісала кантракт з камандай універсітэта Садружнасці Віргініі, якая выступала ў першым дывізіёне NCAA. У гэтым клубе за 20 гадоў да Малашкі выступала іншая беларуска - Святлана Вольная. Але не яна была арыенцірам для маладой спартсменкі.
«Прапановаў было дастаткова, але я палічыла, што ўніверсітэт Віргініі – гэта тое, што мне трэба. Гэта будзе мой першы сезон у NCAA, і я чакаю ад яго толькі перамог і прафесійнага росту. Гуляць у Амерыцы - мая дзіцячая мара, таму страху і сумневаў у мяне няма», - дзялілася чаканнямі Малашка.
Пасля пераходу ў амерыканскую каманду баскетбалістка прызналася, што ідзе па шляху Леўчанкі, чые матчы шмат глядзела ў дзяцінстве. Малашка нават абрала гульнявы нумар 11 - такі ж, пад якім гуляла Алена.
2018-ы для Ксеніі запомніўся не толькі гэтым. Беларуска дапамагла адразу дзвюм зборным - U-18 і U-20 - выйсці ў элітныя дывізіёны чэмпіянатаў Еўропы. Сярод 18-годак Малашка ў сярэднім набірала па 20,5 ачкоў за матч, сярод дзяўчат, якія на два гады старэйшыя, – па 7,4 бала.
На тых турнірах звяртала на сябе ўвагу атлетычная перавага баскетбалісткі над аднагодкамі. На паркеце Малашка вылучалася ўніверсалізмам: калі цяпер беларуска за акіянам стабільна гуляе на пазіцыі лёгкага форварда, то тады яе было цяжка прывязаць да аднаго амплуа. Часам Малашка з яе ростам у 183 см нават можна было ўбачыць у ролі "чацвёркі" (цяжкі форвард) або нават "пяцёркі" (цэнтравая). Гэтыя эксперыменты трэнерскага штаба не здзіўлялі, бо Ксенія адпавядала манерай гульні больш габарытным пазіцыям: скакучая, не баіцца гуляць на падборы, ад прыроды здольная ўчапіцца за мяч. Баскетбалістка магла нават гуляць плэймэйкера - настолькі добра яна кеміла на пляцоўцы. Сваім баскетболам Малашка вельмі нагадвала Таццяну Троіну, якая таксама ў зусім маладым узросце паляцела за акіян.
Вярнулася ў зборную і зарубілася з Трафімавай
З таго часу Ксенія гуляе выключна ў ЗША. Тры першыя сезоны Малашка выступала за ўніверсітэт Віргініі, а два апошнія гады правяла ва ўніверсітэце Мідл Тэнэсі. У сезоне-2022/23 мінчанка правяла ў NCAA 32 матчы і дапамагла камандзе стаць найлепшай у сваёй канферэнцыі. На пляцоўцы ў сярэднім беларусцы адводзілі па 23 хвіліны. За гэты час Ксенія паспявала набіраць па 15,1 ачка і здзяйсняла па 5,8 падбораў.
Малашка была заўважным гульцом на ўзроўні топавай студэнцкай лігі. Напрыклад, у студзені 2023-га яе прызналі найлепшай баскетбалісткай тыдня ў NCAA.
У 2021-м пра Ксенію ўзгадалі на Радзіме. Увесну Трафімава выклікала Малашку на збор нацыянальнай каманды перад чэмпіянатам Еўропы. Баскетбалістка нядрэнна глядзелася ў кантрольных матчах і ўвесь час набірала ачкі. Коуч не ўзяла Малашку на Еўрабаскет, патлумачыўшы рашэнне траўмай форварда, якая нібыта была атрыманая ў апошнія дні перад ад'ездам у Іспанію. Ксенія абвергла версію Трафімавай, пад кіраўніцтвам якой на ЧЕ-2021 зборная заняла чацвёртае месца.
«Чаго не люблю, дык гэта хлусні. Калі ўжо набраліся смеласці не браць мяне, дык называйце рэчы сваімі імёнамі. Ёсць нейкае пашкоджанне, але я не назвала б гэта траўмай», - заявіла баскетбалістка.
З таго часу ў зборную Малашку не выклікаюць. Ды і ўжо больш за год няма сэнсу ёй прыязджаць – міжнародныя санкцыі па-ранейшаму трымаюць беларускі баскетбол у статусе ізгоя.
