Наколькі 115 парушэнняў правілаў АПЛ паўплывалі на сёлетнія гістарычныя поспехі «Сіці»
Чатыры тытулы запар яшчэ ніхто не выйграваў.
«Ман Сіці» перапісвае гісторыю Англіі – стаў першым клубам у гісторыі мясцовага футбола, які чатыры разы запар выйграў чэмпіёнства.
Гэты факт і апошнія два з чатырох чэмпіёнстваў ішлі ўжо разам з навінамі пра 115 абвінавачванняў з боку АПЛ. Але што менавіта тады парушыў «Сіці» – здаецца, ужо забылася. І ўвогуле Пеп Гвардыёла, Рубен Дыяш і Эрлінг Холанд і іншыя нешта парушалі?
Што парушыў «Сіці»: іміджавыя кантракты, фэйкавыя спонсары, «канверты» Манчыні і расследаванне УЕФА
Парушэнняў так шмат, што ў іх можна заблытацца – і не ўсе датычацца непасрэдна грошай (так, аднойчы там згадваецца непрадастаўленне квіткоў гасцявой камандзе). Акрамя таго, у сваім прэс-рэлізе АПЛ не прадаставіла ніякай канкрэтыкі.
У цэлым жа меркаваныя парушэнні можна падзяліць на такія тры вялікія катэгорыі.
1. Парушэнне правілаў фінансавай справаздачнасці і фінансавых прагнозаў, у прыватнасці, адносна спонсарства. АПЛ абвінавачвае «Сіці» ў тым, што ў перыяд 2009-2018 гадоў клуб не даваў праўдзівую фінансавую інфармацыю лізе, як быў абавязаны тое рабіць.
Сюды ж аднясём і пункты, што «Сіці» нібыта парушаў правілы УЕФА, а Еўрапейскі футбольны саюз ужо караў «Сіці» за парушэнне фінансавага фэйр-плэй менавіта праз выкарыстанне фіктыўных спонсараў – клуб проста падпісваў дагаворы з датычнымі да свайго ж ўласніка кампаніямі, якія не існавалі нідзе, акрамя як на паперы.
УЕФА мела амбіцыі адхіліць клуб на два гады ад еўракубкаў за гэта ў 2020-м, аднак Спартыўны арбітражны суд у Лазане пакаранне адмяніў.
Здрада? Часткова – бо суд, што важней, пакінуў прызнанне «Сіці» вінаватым у парушэнні ФФП у сіле, толькі змякчыўшы пакаранне праз тэрміны даўнасці па большасці эпізодаў.
2. «Сіці» выплачваў частку заробку Раберта Манчыні і неназваных гульцоў па-за кантрактам. Так, частка абвінавачанняў тычацца правілаў, па якіх клубы АПЛ павінны інфармаваць лігу цалкам па заробках, якія выплачваюцца футбалістам і трэнерам.
Што да трэнера, то перыяд абвінавачанняў карацейшы, чым правілы ў цэлым – з сезонаў 2009/10 па 2012/13. Менавіта ў гэты перыяд у «Сіці» працаваў першы топ-трэнер эпохі шэйхаў – Раберта Манчыні. Адпаведна, ліга абвінавачвае клуб у тым, што частку заробку плацілі «ў абыход» кантракту.
Што да гульцоў, то гаворка, хутчэй за ўсё, ідзе пра «іміджавыя» кантракты футбалістаў – звыклая схема для дадатковых выплат у абыход кантракту. Аднак, згодна з правіламі, клуб павінен даваць справаздачу ў лігу па кожнай капейцы, якую атрымлівае гулец – у тым ліку і па такіх кантрактах.
А вось наконт прозвішчаў тут можна толькі здагадвацца.
3. «Сіці» не спрыяў расследаванню АПЛ. Гэты комплекс парушэнняў ужо тычыцца перыяду пасля сезона 2018/19 – АПЛ пачала сваё чатырохгадовае расследаванне менавіта тады, і, мяркуючы па правілах, па якіх абвінавачвае «Сіці» ў гэтай частцы, не раз спрабавала запатрабаваць у «Сіці» дадатковыя дакументы ці тлумачэнні. У клубе ж, як вынікае з абвінавачанняў, адбіваліся «канфідэнцыяльнасцю» і проста не спрыялі дзеянням лігі.
Нагадаем, «Сіці» «строга» абвяргае ўсе абвінавачанні.
Окей, але ж цяперашняя каманда Гвардыёлы пабудаваная без парушэнняў? Што рабіць з гэтым?
Калі не звяртаць увагу на апошнюю катэгорыю парушэнняў, якая тычыцца больш «сумлення» клуба, то фінансавыя абвінавачанні заканчваюцца ў 2018-м, то бок 6 гадоў таму. Больш за тое, цалкам верагодна, што ў сезоне 2023/24 і нядаўніх сезонах фінансавая справаздачнасць «Сіці» для АПЛ вылізаная да немагчымасці. Прынамсі, было б дзіўна інакш і на фоне вердыкту CAS, і на фоне расследавання АПЛ, і на фоне аператыўных зняццяў пунктаў з «Эвертана» і «Нотынгем Форэст».
Але нельга казаць, што поспехі «Сіці» ў гэтым сезоне былі б магчымыя без фінансавых парушэнняў, у якіх яны падазраюцца.
Па-першае, у клубе наўрад ці з'явіўся б Пеп Гвардыёла, калі б у перыяд 2009-2016 гадоў «Сіці» не стаў на ногі як адзін з топ-клубаў як мінімум АПЛ (з Еўропай тады ў яго былі яшчэ праблемы). Для гэтага «Сіці» наогул грошай не шкадаваў – трансферныя выдаткі ў 147 і 183 млн еўра за сезон цяпер з інфляцыяй ужо не здзіўляюць, але ў сезонах 2009/10 і 2010/11 былі чымсьці шалёным. Прыйшоў бы Пеп у «Сіці», які выдаў серыю з 15, 14, 9 і 10 месцаў у АПЛ? Пытанне рытарычнае.
Па-другое, аснова сённяшняга «Сіці» і, магчыма, ключавыя гульцы гэтай каманды прыйшлі «ў канцы» перыяду фінансавых парушэнняў. Сам Гвардыёла ўзначаліў клуб у 2016-м – два гады яго дзейнасці ўжо падпадалі пад гэты перыяд.
Па стане на сезон 2017/18 у клубе ўжо былі Эдэрсан, Джон Стоўнз, Кайл Уокер, Кевін дэ Бруйнэ і Бернарду Сілва. Толькі пяць гульцоў – але ўсе пяць з'яўляюцца неад'емна ключавымі ў стварэнні як трэбла мінулага сезону, так і чэмпіёнства (КДБ літаральна найлепшы асістэнт клуба ў АПЛ пры тым, што значную частку сезона прапусціў).
Так, там яшчэ быў Філ Фодэн – але яго дзіцячая любоў да клуба з'явілася раней за тое, як яго купіў шэйх Мансур.
Па-трэцяе, закладзены падмурак пацягнуў за сабой магчымасць запрашаць больш якасных гульцоў не толькі на грошы. Эрлінг Холанд, Родры, Рубен Дыяш, Джэк Грыліш, Мануэль Аканджы, Ёшка Гвардыёл прыходзілі ў «Сіці» ўжо хутчэй не столькі за «тлустым чэкам», але і за поспехам, тытуламі і развіццём у адным з наймацнейшых клубаў свету.
І менавіта праз гэты ланцужок падзей, якога не было б без стартавага парушэння, поспехі «Сіці» выклікаюць дваякае адчуванне. З аднаго боку – гэта сапраўды класная і абʼектыўна моцная каманда, яшчэ і (тут субʼектыўна) з футбалістамі і стылем гульні, якія не раздражняюць, і поспехі, якіх захапляюць. Хочаш не хочаш, а што трэбл, што чатыры чэмпіёнствы запар – гэта гістарычныя дасягненні.
З іншага боку – прысмак гэтых абвінавачванняў-парушэнняў нікуды падзеці, нават калі Холанд і Дыяш да іх не маюць ніякага дачынення. Сітуацыя – класічнае «не пытайце, як быў зароблены першы мільён».
Тым часам сама ж ліга на сваім сайце пакуль пытаецца, ці гэты «Сіці» – найлепшая каманда АПЛ у гісторыі і распавядае пра «пастаянную эвалюцыю» клуба так, быццам 115 абвінавачванняў з яе боку і няма.
Слуханні па справе адбудуцца у кастрычніку 2024-га.
Фота: АПЛ, imago sportfotodienst/Global Look Press
