Ганчарэнка падтрымаў свайго гульца, які атрымаў завочны тэрмін – выпіўшы, гнаў за 200 км/г, учыніў ДТЗ з гібеллю дзіцяці, але прыкідваўся пасажырам
Прысуд Раю Улуту на Радзіме аказаўся мяккім, але трэнер нагадаў, што магчымая апеляцыя.
4 красавіка «Урал» беларускага трэнера Віктара Ганчарэнкі дома абыграў «Спартак» і прайшоў суперніка ў Кубку Расіі – клубу з Екацярынбурга засталася адна стадыя да фіналу турніру. Адыграўшы поўны матч, дапамог у гэтым камандзе і 27-гадовы нідэрландскі нападаючы Рай Улут. Праўда, ёсць адна непрывабная дэталь – за дзень да таго Улут на Радзіме завочна атрымаў 2,5 гады пазбаўлення волі за ДТЗ, у якім загінула дзіця, а сам футбаліст быў п'яны і спачатку хлусіў. Але Ганчарэнка ясна даў зразумець, што такая сітуацыя – для яго не падстава прыбіраць гульца са складу. Нядзіўна – ужо пры трэнеры гульца падпісалі ва «Урал», нягледзячы на тое, што справа была ў працэсе.
Раскажам пра злачынства Улута і рэакцыю на яго.
Прысуд Улуту вынес 3 красавіка суд нідэрландскага горада Харлем, палічыўшы даказаным, што дзеянні футбаліста сталі прычынай аўтамабільнай аварыі, пасля якой загінуў 4-гадовы Гіа Роас. Яго сям'я – яшчэ бацькі і аднагадовая сястра – у ноч з 13 на 14 лістапада 2021 года вярталася дадому з аэрапорта Амстэрдама. Улут ехаў з самой сталіцы – з сябрам у Ратэрдам. Гуляў тады футбаліст за «Хераклес» з горада Алмела, а па вялікіх гарадах перасоўваўся дзеля вечарынак. Але да пункта прызначэння не дабраўся – урэзаўся ў машыну сям'і Роасаў. У выніку Гіа атрымаў сур'ёзныя траўмы, быў дастаўлены ў бальніцу, але медыкi не змаглі выратаваць яго жыццё.
Першапачаткова сябар футбаліста заявіў, што менавіта ён знаходзіўся за рулём у момант аварыі. Улут гэта спачатку пацвердзіў, ды яшчэ і заявіў, што машына не перавышала дапушчальнай на трасе хуткасці ў 130 км/г. Аднак у паліцыі не спяшаліся верыць гэтым паказанням – у абодвух быў узяты тэст на алкаголь і захаваны статус падазраваных. У выніку, даведаўшыся пра гібель дзіцяці, Улут усё ж прызнаўся, што вёў машыну сам – следства ў выніку прыйшло да такой жа высновы. Пры гэтым бартавы камп'ютар аўтамабіля паказаў, што хуткасць да моманту аварыі дасягнула 203 км/г, а тэст – што ў крыві Улута было 1,18 праміле алкаголю, у два з лішнім разы больш за максімальна дазволены паказнік. Але ў Нідэрландах дастаткова мяккае заканадаўства – і з такімі абставінамі футбаліст застаўся на волі на час судовага працэсу.
ДТЗ адбылося ў момант міжнароднай паўзы на матчы зборных. За два дні да трагедыі Улут прыняў удзел у таварыскім матчы супраць нямецкай «Фартуны» (1:2), а праз тыдзень у каманды быў запланаваны хатні паядынак Эрэдывізі супраць «Фартуны» з Сіттарда. Да таго моманту Улут правёў за каманду восем матчаў і забіў тры мячы ў чэмпіянаце-2021/22. Таксама нападаючы вызначыўся двума галамі ў першым раундзе Кубка Нідэрландаў.
На некаторы час Улут знік са складу, ды і ўвогуле з публічнага поля. У пачатку студзеня 2022-га яго зноў заўважылі на трэніроўках разам з камандай. У сярэдзіне таго ж месяца форвард адправіўся разам з «Хераклесам» на чарговы матч чэмпіянату Нідэрландаў. Магчымае вяртанне Улута на поле выклікала гнеў у асацыяцыі заўзятараў каманды Vak'74. Там выпусцілі зварот да кіраўніцтва клуба, у якім назвалі магчымае вяртанне нападаючага ў склад «ганебным, агідным і зусім непрымальным».
Незадаволенасць балельшчыкаў не перашкодзіла Улуту выйсці на поле на 65-й хвіліне матча з НЕК (0:0). Пасля гэтага каля шасцідзесяці фанатаў «Хераклеса» прыехалі на хатні стадыён каманды, куды павінен быў вярнуцца клубны аўтобус. Аднак, як аказалася, Улут, даведаўшыся пра акцыю, выйшаў з транспарту па дарозе. З фанатамі пагаварылі генеральны менеджэр «Хераклеса» Роб Тусэн і галоўны трэнер Франк Вормут. Па паведамленнях мясцовых журналістаў, размова праходзіла ў культурнай манеры, аднак «час ад часу раздаваліся падвышаныя галасы». Вормут казаў, што Рай перажывае і не можа «проста так забыць гэтую гісторыю», але адмаўляўся ацэньваць сітуацыю да рашэння суда.
Праз тыдзень кіраўніцтва «Хераклеса» расталася з Улутам. Клуб патлумачыў гэта з'яўленнем звестак, што футбаліст у момант трагедыі быў п'яны. Увогуле спрацаваў інстытут рэпутацыі, які існуе ў еўрапейскіх краінах.
Футбаліст паспрабаваў знайсці новы клуб, але да канца сакавіка ў Улута на руках была толькі адна прапанова – ад «Астаны». Казахстанскі гранд аб'явіў пра падпісанне гульца яшчэ да прыходу з Нідэрландаў усіх неабходных трансферных дакументаў. Гэтаму вельмі здзівіліся ў «Хераклесе», але не сталі перашкаджаць і нават адмовіліся ад кампенсацыі, прапанаванай «Астаной».
У сталіцы Казахстана Улут правёў першую палову сезона-2022 – у 14 матчах КПЛ забіў пяць мячоў. Таксама з «Астаной» Рай выканаў сваё даўняе жаданне вярнуцца ў еўракубкі, дзе да таго не гуляў сем гадоў. Каманда стартавала ў другім раундзе кваліфікацыі Лігі канферэнцый, дзе патрапіла на «Ракув». На хатнім для сябе матчы фанаты польскага клуба прысвяцілі нідэрландцу персанальны банэр: «Улут, брудны забойца дзяцей». Пасля казахстанскага паражэння 0:1 «Астана» ў Польшчы была разгромлена 0:5 і вылецела з турніру.
Летам Улут вырашыў змяніць клуб. Нягледзячы на сваю рэпутацыю, ён меў прапановы з наймацнейшых ліг Грэцыі, Кіпра і Турцыі. Але ў выніку ў верасні аб'явіўся ва «Урале», куды толькі-толькі прыйшоў Віктар Ганчарэнка. За навічка расійскі клуб аддаў 250 тысяч еўра. Улута, у сваю чаргу, не збянтэжыў пераход у Расію, якая з 24 лютага 2022-га працягвае вайну ва Украіне з выкарыстаннем тэрыторыі Беларусі. У сям'і Улута не ўсе аказаліся рады такому варыянту працягу кар'еры, але запэўніў, што ўсё будзе добра, таварыш футбаліста – гулец «Спартака» Квінсі Прамес. Дарэчы, Прамеса ў Нідэрландах абвінавачваюць у замаху на наўмыснае забойства.
Не так даўно Улут выказаў шкадаванне, што з-за міжнароднага бана зборная Расіі не змагла адправіцца на ЧС-2022. «Палітыка і спорт не павінныя быць пераплеценыя. Футбол аб'ядноўвае людзей. Крыўдна, што футбалісты старанна працуюць кожны дзень – і трапляюць пад санкцыі. Усё, што зараз адбываецца, не ў руках спартсменаў і ніяк ад нас не залежыць. Гэта жудасна», – сказаў Улут, які спадзяецца, што з Расеі знімуць бан, і ён калі-небудзь згуляе з «Уралам» у еўракубках.
Футбалісту ўдалося з ходу знайсці агульную мову з Ганчарэнкам, якi да прысуду публічна ніяк не згадваў сітуацыю з судом.
«Вопытны трэнер. Нягледзячы на малады ўзрост, ён просты і спакойны ў зносінах. Агрэсія – не пра Ганчарэнку. Віктар Міхайлавіч ведае, як узаемадзейнічаць з камандай і штабам. З самага першага дня пад яго кіраўніцтвам мне камфортна», – дзяліўся Улут.
Асобна форвард вылучае матывацыйныя прамовы трэнера. Па словах нідэрландца, яны дапамагаюць «Уралу» перамагаць, а кожная вікторыя – гэта вялікая заслуга Ганчарэнкі.
«Ён зрабіў з каманды адзіны механізм, аб'яднаў нас, і зараз кожны ведае, што яму рабіць на полі. А яшчэ Ганчарэнка стварыў расслабленую атмасферу, знайшоў выдатны баланс паміж жартамі і падрыхтоўкай», – нахвальваў свайго коуча Улут.
Нападаючы ўжо правёў за «Урал» 16 матчаў і забіў пяць мячоў, тры з якіх прыйшліся на РПЛ – прынеслі перамогі над «Растовам» (2:1) і «Тарпеда» (1:0), а таксама нічыю са «Спартаком». Таксама мяч «Растову» (2:1) у Кубку Расіі стаў вырашальным пры выхадзе ў чвэрцьфінал шляху РПЛ. Пяты гол прыпаў на кубкавую гульню з «Сочы» (3:2). Улут адправіў мяч у вароты ў стыку – форварда панеслі з поля на насілках, а затым дыягнаставалі пашкоджанне каленнага сухажылля, з-за чаго футбаліст прапусціў шэсць заключных матчаў 2022-га.
20 сакавіка 2023-га скончыліся судовыя слуханні па справе Улута, на якіх нават з'явіўся сам футбаліст. Бацькі загінулага хлопчыка заяўлялi, што іх жыццё ўжо не будзе ранейшым, а адвакат футбаліста ўпіраў на тое, што іх дачка атрымала мінімальныя пашкоджанні, і задаваўся пытаннем, ці быў сын правільна прышпілены. Пракурор, падсумоўваючы пазіцыю абвінавачання, заявіў, што «трагедыі дакладна не адбылося б, калі б Улут ехаў павольней і глядзеў на дарогу», і нагадаў пра змену паказанняў гульца, які «зрабіў усё магчымае пасля аварыі, каб пазбегнуць пакарання». Для Улута запыталі падаўжэнне пазбаўлення правоў на чатыры гады і тэрмін за кратамі ў тры з паловай гады.
Прысудам у 2,5 гады пацярпелы бок застаўся незадаволены – заявіў пра «вельмі істотнае скарачэнне». Адвакат сям'і Роасаў не зразумеў, чаму суддзя «казаў пра шчырае раскаянне Улута», і сцвярджаў, што падабаронныя гэтага «не адчулі». На само абвяшчэнне вердыкта падазраваны не з'явіўся – слухаў па аўдыёсувязі з Расіі. Рашэнне, ці падаваць скаргу на і так мяккі прысуд, бок абароны мае намер прыняць на наступным тыдні.
Згодна з законамі Нідэрландаў, Улута не могуць адправіць у турму да ўступлення прысуду ў законную сілу. Калі гэта здарыцца, то гульцу «Урала» прапануюць вярнуцца на Радзіму для адбыцця пакарання. Ягоны адвакат заяўляў, што Улут разглядае і такі варыянт, аднак у гэта слаба верыцца. Цяпер футбаліст надзейна абаронены – Расiя не мае дамовы аб экстрадыцыі з Нідэрландамі і наогул лічыць іх «несяброўскай» краінай.
Прэзідэнт «Урала» Рыгор Іваноў ужо заявіў, што рашэнне суда яму «ні пра што не гаворыць» і на гульні Улута за клуб «ніяк не адаб'ецца». Падобна, віна гульца ў гібелі дзіцяці ніяк не чапае і Ганчарэнку.
«Гэта наш гулец. Канчатковага вердыкту няма, апеляцыя можа быць. Улут з намі. Мы яго падтрымліваем. Мы на яго разлічваем», – заявіў трэнер напярэдадні матчу са «Спартаком».
