Хвіча імкліва стаў зоркай Серыі А, а Лісаковіч упаў у ФНЛ, хаця разам гулялі ў «Рубіне» і прайшлі праз «Лока»

6+5 – гэта бягучая статыстыка 21-гадовага вінгера «Напалі» Хвічы Кварацхеліі за 12 матчаў у дэбютным сезоне Серыі А. Большай колькасцю балаў па «гол+пас» зараз не можа пахваліцца ніводны футбаліст у чэмпіянаце Італіі.

Грузінскі паўабаронца мінулым летам з батумскага «Дынама» перабраўся ў «Напалі» за 10 мільёнаў еўра і адразу стаў гульцом стартавага складу ў Лучана Спалеці. Каўказец дапамагае камандзе і ў групе Лігі чэмпіёнаў, дзе забіў па мячы ў кожным матчы супраць "Аякса". Кажуць, на паўабаронцу ўжо выйшлі прадстаўнікі «Манчэстэр Сіці» ды «Ліверпуля», якія не супраць выкупіць кантракт грузіна пасля феерычнага старту ў Серыі А.

У беларускім футболе ёсць свой аналаг Кварацхеліі. Праўда, не такі яскравы і паспяховы. Размова пра 24-гадовага форварда «Рубіна» Віталя Лісаковіча. Кар'ера беларуса шмат у чым супадае з футбольным шляхам Хвічы, вось толькі плён пакуль атрымліваецца зусім розным.

Абодва прайшлі "Лакаматыў"

Першым у "чыгуначнікаў" аказаўся выхаванец тбіліскага "Дынама" – футбаліста вельмі хацеў бачыць у камандзе Юрый Сёмін. У лютым 2019-га масквічы аформілі арэнду Кварацхеліі з «Руставі» у дзень 18-годдзя футбаліста, калі той атрымаў магчымасць пераходзіць у замежныя клубы. За права Хвічы гуляць да канца сезона «Лакаматыў» сплаціў 100 тысяч еўра.

Грузін адзначыўся ўжо ў першым матчы за новую каманду, выйшаўшы на замену ў спарынгу з нарвежскім «Вікінгам» (5:1) і праз дзесяць хвілін паразіўшы вароты суперніка. Лёс запаснога чакаў хаўбека і ў матчах чэмпіянату Расіі. За вясновую частку РПЛ-2018/19 Сёмін сем разоў выпускаў навабранца (шэсць – з лавы запасных), што прывяло да аднаго забітага мяча (адметка 5:26).

Разам з Хвічай «чыгуначнікі» скокнулі з пятага месца ў медалі, фінішаваўшы другімі. Пасля заканчэння сезона каўказец вырашыў не заставацца ў «Лакаматыве», што расчаравала Сёміна. «Для нас сыход Кварацхеліі – вялікая нечаканасць. Я быў упэўнены, што мы падпішам паўнавартасны кантракт. Ён суперталенавіты хлопец. За гэтыя паўгода, што ён з намі правёў, мы шмат працавалі, шмат чаго ўклалі ў яго развіццё. З-за яго сыходу ў мяне слёзы пацяклі», – прызнаваўся трэнер.

Лісаковіч у «Лакаматыве» апынуўся ўлетку 2020-га праз год пасля сыходу Хвічы. Беларус за паўтара мільёна еўра пераехаў у Маскву пасля 9+4 у 18 матчах вышэйшай лігі-2020 за "Шахцёр". "Лока" стаў чацвёртым замежным клубам для на той момант 22-гадовага нападаючага. Да гэтага Лісаковіч паспеў пагуляць за харвацкія «Дынама-2» Заграб, «Рудэш» і «Вараждзін», а ў Беларусі меў не самую лепшую прэсу з-за свайго свавольнага характару.

Здаецца, у «чыгуначнікаў» атрымалася ўтаймаваць наравістага форварда – як мінімум аб незадаволенасці паводзінамі футбаліста з клуба не паведамлялася. Не сказаць, што Лісаковіч пакутаваў у "Лакаматыве" ад дэфіцыту гульнявой практыкі, але за паўтара гады ў Маскве яму не ўдалося стабільна замацавацца ў стартавым складзе. Усяго за гэты час Віталь правёў за "Локо" 53 матчы ва ўсіх турнірах і выбіць сціплыя 5+7. Адзін з пяці мячоў прыйшоўся ў вароты "Зальцбурга" ў групе ЛЧ (адметка 6:25).

У студзені 2022-га "Лока" пачаў прапаноўваць беларуса некаторым клубам РПЛ. Калі тульскі "Арсенал" так і не дамовіўся аб пераходзе Лісаковіча, то "Рубін" ажыццявіў трансфер, заплаціўшы 1,2 мільёна еўра. Да таго моманту Кварацхелія праводзіў за казанцаў ужо трэці сезон.

Што паказалі ў "Рубіне"

Калі "Лакаматыву" не ўдалося дамовіцца з Кварацхеліяй (справа была ў фінансах), то ў "Рубіна" гэта атрымалася. Футбаліст падпісаў пагадненне на пяць гадоў. З іх Хвіча правёў у Казані менш за тры.

Ні разу за паўнавартасны сезон у паўабаронцы не атрымоўвалася набіць хаця б дзесяць балаў па "гол+пас". Нават калі "Рубін" фінішаваў на чацвёртым месцы ў чэмпіянаце-2020/21, Хвіча набраў сціплыя 4+4 у 23 матчах. Даходзіла да таго, што пры стабільнай гульнявой практыцы хаўбек не мог забіць у чэмпіянаце восем месяцаў запар (з ліпеня 2021-га па сакавік 2022-га). Галоўнага трэнера "Рубіна" Леаніда Слуцкага не бянтэжыла сціплая рэзультатыўнасць футбаліста. Наадварот, ён высока каціраваў падапечнага, бо лічыў, што такія гульцы прымушаюць звярнуць на сябе ўвагу ўжо пасля пяці хвілін трэніроўкі. Слуцкі складаў для хаўбека індывідуальны план заняткаў ды асобна працаваў з ім па тактыцы.

Адначасова з гэтым грузін быў лідарам лігі па колькасці спробаў пайсці ў абводку. Сам паўабаронца прызнаваў, што абыгрываць суперніка ў РПЛ – справа няпростая: маўляў, каманды зладжана дзейнічаюць у абароне, а гульцы ўмеюць адбіраць мяч.

Нягледзячы на ​​не самую высокую рэзультатыўнасць, казанцы нават не думалі пра развітанне з футбалістам і адказвалі адмовай на ўсе прапановы больш заможных клубаў РПЛ. Пазней стала з'яўляцца інфармацыя аб цікавасці ўжо замежных каманд. Кварацхелія паволі даражэў. Часам ішла размова аб трансферы за 30 мільёнаў еўра ў клубы з топ-5 ліг Еўропы.

Аднак па факце на продажы двойчы лепшага маладога футбаліста РПЛ і двойчы лепшага футбаліста Грузіі "Рубін" зарабіў сціплыя восем мільёнаў еўра. Пасля пачатку вайны ва Украіне паўабаронца па зразумелых прычынах адмовіўся гуляць у чэмпіянаце Расіі. 23 сакавіка ён прыпыніў кантракт з "Рубінам", а праз некалькі дзён стаў гульцом батумскага "Дынама". Грузінскі клуб усяго за некалькі месяцаў паміж прыходам Хвічы з "Рубіна" і продажам яго ў "Напалі" зарабіў два мільёны еўра, што дасталіся яму ад італьянцаў.

Лісаковіч пераходзіў у "Рубін" на пачатку 2022-га, калі ніхто ў клубе нават не задумваўся аб вылеце ў Д2. Тым больш пасля такога ўражальнага дэбюту беларуса. Нападаючы ў трох першых матчах за казанцаў набраў 5+1, пры гэтым два мячы заляцелі ў вароты "Зеніта". Дайшло да таго, што праз некалькі гульняў Віталю на час нават даверылі капітанскую павязку.

Праўда, камандзе гэта не дапамагло. "Рубін" Слуцкага паступова набліжаўся да зоны вылету. Сам Лісаковіч у васьмі астатніх матчах РПЛ выбіў 1+1 і зарабіў дурное выдаленне, якое каштавала яму пропуску двух паядынкаў чэмпіянату.

Той самы матч, у якім беларус быў выдалены, стаў апошняй з чатырох гульняў, што Лісаковіч і Хвіча правялі на полі разам. Якраз падчас дыскаліфікацыі ўраджэнца Узды грузін пакінуў каманды.

Сезон у РПЛ скончыўся чатырма паразамі запар, прамым вылетам у Д2, скандальным сэлфі Лісаковіча і незабітым пенальці беларускаму брамніку "Уфы" Антону Чычкану. Улетку нападаючы спрабаваў перайсці ў іншы клуб РПЛ, аднак сур'ёзнай зацікаўленасці ў яго персоне ніхто не выявіў. Цяпер Віталь гуляе на прасторах другога дывізіёна Расіі, маючы ў актыве шэсць мячоў у 14 матчах. Пры гэтым не факт, што ў "Рубіна" атрымаецца вярнуцца ў эліту з першай спробы: зараз каманда ідзе трэцяй з 26 баламі пасля 15 гульняў.

У Казані Лісаковіч зарабляе 600 тысяч еўра на сезон з перспектывай росту заробка на 100 тысяч еўра штогод. Аклад Кварацхеліі ў «Напалі» – 1,5 мільёны еўра на год. Кошт грузінскага футбаліста на сайце Transfermarkt.com падскочыў за пару месяцаў да 30 мільёнаў еўра, а ў Лісаковіча ён спыніўся на адзнацы 1,5 млн еўра пасля пікавых 1,7 мільёны ў «Лакаматыве».

Абодва патрэбны зборнай

Да восені мінулага года Хвіча быў не частым госцем у зборнай. І справа тут не ў капрызах футбаліста, у адрозненні ад Лісаковіча. Кварацхелія прапускаў розныя міжнародныя вокны па стане здароўя, але калі даязджаў, то заўсёды быў карысны, набіраючы ачкі амаль у кожнай гульні. Выключэннем тут будзе матч з Беларуссю ў паўфінале Лігі нацый-2020, дзе зборныя змагаліся за пуцёўку на Еўра. Хвіча тады без галоў правёў на полі ўсе 90 хвілін і дапамог грузінам перамагчы 1:0.

Праўда, у фінальным матчы супраць Паўночнай Македоніі паўабаронца зборнай ужо не дапамагаў. Кварацхелія падчапіў каранавірус, таму яму прыйшлося прапусціць, мабыць, найважнейшы матч у гісторыі нацыянальнай каманды, у якім тая саступіла 0:1.

У лістападзе мінулага года Хвіча сваім дублем пазбавіў Швецыю прамой пуцёўкі на ЧС-2022. Для датэрміновага адбору на мір Ібрагімавічу і кампаніі было неабходна абыграць Грузію, аднак на справе атрымалася зусім наадварот – перамога гаспадароў у Батумі 2:0.

Асабліва Хвіча вызначыўся ў апошняй Лізе нацый. У шасці матчах групавога этапу грузіны атрымалі пяць перамог і выйшлі ў лігу Б. Кварацхелія за гэты час набраў уражальныя 5+3, не забіўшы толькі ў безгалявым паядынку з Балгарыяй (0:0). Так форвард давёў лік сваім галам за нацыяналку да дзесяці ў 19 матчах.

У Лісаковіча сітуацыя са зборнай абсалютна супрацьлеглая. Першыя тры гады нападаючы адгукаўся на запрашэнні ў нацыяналку. Не сказаць, што Віталь цешыў трэнераў высокай рэзультатыўнасцю, але мог забіць у важных матчах. На яго рахунку гол Казахстану (2:1) і 1+1 з Літвой (2:2) у Лізе нацый-2020. У пачатку 2021-га Лісаковіч адправіў два мячы ў вароты Эстоніі (4:2), калі зборная выйгравала свой апошні на сёння афіцыйны матч.

Самае свежае з'яўленне Віталя ў нацыяналцы датуецца восенню 2021-га. Тады форвард забіў і аддаў галявую перадачу з Уэльсам (2:3), а з чэхамі ў Казані вывеў каманду з капітанскай павязкай. Усяго на рахунку Лісаковіча ў зборнай 20 матчаў і пяць галоў.

З пачатку 2022-га нападаючага ў нацкамандзе не бачна. Першы час Віталь не прыязджаў пад рознымі падставамі, а мінулым летам зусім не стаў выходзіць на сувязь з Георгіем Кандрацьевым. На апошнія міжнародныя вокны футбаліста ўжо проста не выклікаюць, разумеючы, што атрымаюць маўклівую адмову.

Дык чым жа Хвіча круты

Хвіча ідэальна ўпісваецца ў гульню "Напалі". Былыя трэнеры футбаліста не раз казалі, што яму варта сур'ёзна дадаць у абарончых дзеяннях. Слуцкі часта нагадваў, што топ-клубам неабходны ўжо спелыя гульцы, гатовыя аднолькава эфектыўна дзейнічаць і ў абароне, і ў атацы. Хаця першапачаткова хапала скептыкаў, якія меркавалі, што ў Спалеці можа не атрымацца ўпісаць паўабаронцу ў сваю гульню. Па-першае, італьянец не любіць прыроджаных крэатыўшчыкаў – для яго ўся каманда павінна працаваць як адзіны механізм. Па-другое, у Спалеці традыцыйна не ў ласцы вінгеры, якія любяць ісці ў абводку.

"Хвіча вельмі тэхнічны, але яму трэба набрацца вопыту. Ён вельмі мілы хлопец", – казаў коуч "Напалі" напачатку. Як аказалася, кейс з навабранцам для Спалеці атрымаўся нетыповым.

"Напалі" не садзіцца ў абарону, а агрэсіўна адбірае мяч на чужой палове адразу пасля страты. Не сказаць, што Кварацхелія бліскуча выглядае ў контрпрэсінгу, але агульную карціну не псуе. Калі ж камандзе даводзіцца адыходзіць да сваіх варот, то грузін не займае нізкую пазіцыю, а наадварот вылучаны крыху вышэй, каб быць пастаянна гатовым контратакаваць. У гэтым футбалісту дапамагае яго высокая хуткасць. Таму Хвіча часта знаходзіцца ў чужой штрафной, а не як у "Рубіне", дзе яму даводзілася паднімацца з сярэдзіны поля. Разам з гэтым вырасла колькасць небяспечных момантаў у распараджэнні хаўбека (улічваем узровень партнёраў), дзякуючы якім той набірае балы.

Плюс не варта выключаць уплыў самога Спалеці, які будуе падапечным разнастайную гульню наперадзе праз камбінацыі ды забяганні. На фоне гэтага нівеліруюцца хібы Хвічы пры спробах абыгрываць супернікаў. У Серыі А футбаліста працягвае лезці на апанентаў, аднак пакуль мае адзін з самыз нізкіх паказчыкаў эфектыўнасці ў лізе на сваёй пазіцыі – нават менш за 30 працэнтаў.

Фото: Gettyimages.com/Epsilon, Kirill KUDRYAVTSEV/AFP, Mike Kireev/NurPhoto, Levan Verdzeuli, Jeroen Meuwsen/BSR Agency, Giuseppe Maffia/NurPhoto